AKADEM<İ>KTİSAT

 

 

TÜRKİYE EKONOMİSİNİN 2006 YILINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME

 

 

 

İÇİNDEKİLER:

 

HAVADİS

 

1) REEL KESİM

1-A) BÜYÜME

1-B) SANAYİ

1-C) İSTİHDAM

 

2) FİNANSAL KESİM

2-A) FİYATLAR

2-B) PARASAL GÖSTERGELER

2-C) FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARI

 

3) KAMU MALİYESİ KESİMİ

 

4) DIŞ TİCARET KESİMİ

 

BAZI DEĞERLENDİRMELER VE TEKLİFLER

 

 

 

HAVADİS:

            Bu çalışmada, Türkiye’de 2006 yılında meydana gelen ekonomik gelişmelere ilişkin ayrıntılı sektörel analizler ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Çalışma öncesinde, 2006’da Türkiye’de ve dünyada meydana gelen birtakım sosyo-ekonomik, siyasî, hukukî ve kültürel nitelikli gelişmeler sunulmaktadır:

 

·         3 Ocak: Fiyat anlaşmazlığı gerekçesiyle Ukrayna’ya verdiği doğalgazı kesen Rusya, Avrupa’nın baskısı üzerine vanaları açtı.

·         14 Ocak: BM Kalkınma Programı, Kıbrıslı Türkler ile Rumlar arasındaki ekonomik dengesizliği ortadan kaldırmak amacıyla özel bir kalkınma fonu kurdu.

·         15 Ocak: Ölümle sonuçlanan vakalar üzerine, Tarım ve Sağlık Bakanlıkları tarafından kuş gribiyle ilgili çalışmaları yürütmek üzere ‘Kuş Gribi Ulusal Koordinasyon Merkezi’ kuruldu.

·         18 Ocak: İran’ın, nükleer programı sebebiyle Batılı ülkelerle arasında meydana gelen anlaşmazlık, uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının yükselmesine neden oldu.

·         22 Ocak: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da yapan SHP eski Genel Başkanı Aydın Güven Gürkan öldü.

·         23 Ocak: Şişli 2.Asliye Ceza Mahkemesi, Orhan Pamuk hakkında açılan “Türklüğe hakaret” davasını düşürdü.

·         24 Ocak: AİHM, Osman Murat Ülke’nin açtığı davada, bir kişiye zorla askerlik yaptırılmak istenmesinin “kötü muamele” olduğuna karar vererek Türkiye’yi mahkum etti.

·         27 Ocak: Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’na katılan Başbakan Tayyip Erdoğan, BM Genel Sekreteri Kofi Annan’la bir görüşme yaptı. Annan, Türkiye’nin Kıbrıs Eylem Planı’na olumlu baktığını söyledi.

·         31 Ocak: BM, AB, ABD ve Rusya’dan oluşan Orta Doğu dörtlüsü, İngiltere’nin başkenti Londra’da HAMAS gündemiyle toplandı.

·         31 Ocak: Rusya, Filistin’de kurulması beklenen HAMAS Hükûmetiyle çalışmaya hazır olduğunu bildirdi.

·         2 Şubat: Danıştay, TÜPRAŞ’ın %51’lik hissesinin blok satışına ilişkin kararın yürütmesini durdurdu.

·         3 Şubat: Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Galataport ihalesiyle ilgili iptal kararını onayladığını açıkladı.

·         5 Şubat: Tarihçi-yazar Cemal Kutay, İstanbul’da hayatını kaybetti.

·         8 Şubat: Danıştay 2.Dairesi, okul dışında başörtüsü takan öğretmenin terfi etmesini engelleyen bir kararı kabul etti.

·         9 Şubat: İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, Rum kesimindeki Tasos Papadopulos yönetiminin mevcut haliyle AB üyesi olmayı hak etmediğini söyledi.

·         9 Şubat: Roma Katolik Kilisesi’nin ruhanî lideri Papa 16.Benedict, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in davetini kabul etti.

·         10 Şubat: Danıştay, YÖK’ün meslek lisesi mezunlarına uygulanacak ÖSS ek puan katsayısının düşürülmesine ilişkin uygulamanın yürürlüğünü durdurdu.

·         10 Şubat: Mehmet Ali Ağca, yeni TCK’daki hükümlerin yeniden incelenmesi sonucu 21 yıl 8 ay hapis cezasına mahkum edildi.

·         11 Şubat: PKK’nın dış ilişkiler eski sorumlusu Kani Yılmaz, Irak’ın Süleymaniye kentinde aracına konan bombanın patlaması sonucu öldü.

·         14 Şubat: ABD, Guantanamo’nun kapatılmasına ilişkin BM uzmanlarınca hazırlanan taslak rapora itiraz etti.

·         15 Şubat: CHP’nin, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan hakkında verdiği gensoru önergesinin TBMM’de gündeme alınması, oy çokluğuyla reddedildi.

·         16 Şubat: HAMAS’ın siyasî lideri Halid Meşal ve beraberindeki heyet görüşmelerde bulunmak üzere Ankara’ya geldi.

·         20 Şubat: Avusturya, Yahudi soykırımının yaşanmadığını savunan İngiliz tarihçi David Irving’i üç yıl hapis cezasına çarptırdı.

·         20 Şubat: Türkiye-AB katılım müzakerelerindeki ilk başlık olan malların serbest dolaşımı tarama toplantısı başladı.

·         21 Şubat: Bahattin Uzan, İmar Bankası’nın ve Adabank’ın zarara uğratılması suçundan toplam 23 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

·         22 Şubat: Mersin limanına giriş yapmak için izin isteyen Kıbrıs Rum kesimine ait bir Ro-Ro gemisine izin verilmedi.

·         24 Şubat: Türkiye, idam cezasının savaş ve savaş tehlikesi anında da kaldırılmasını öngören Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 13.protokolünü onayladı.

·         25 Şubat: Karikatür krizi sebebiyle BM Genel Sekreteri Annan’ın davetiyle yapılan ve Dışişleri Bakanı Gül, İKÖ ve Arap Birliği genel sekreterleri ile İspanya ve Katar dışişleri bakanlarının katıldığı zirve, Katar’ın başkenti Doha’da gerçekleştirildi.

·         26 Şubat: İran ve Rusya, uranyumun ortak zenginleştirilmesi konusunda anlaştı.

·         27 Şubat: AB dışişleri bakanları, AB Daimi Temsilciler Komitesi’nin verdiği karar doğrultusunda KKTC’ye malî yardım tüzüğünü doğrudan ticaret tüzüğünden ayırarak onayladı.

·         28 Şubat: BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Kıbrıs sorununu görüşmek üzere Kıbrıs Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos’la Paris’te bir araya geldi.

·         28 Şubat: Belçika’da işlediği suçlarla ilgili olarak 4 yıl hapis cezasına çarptırılan Fehriye Erdal’ın mahkeme öncesi kaçtığı resmen doğrulandı.

·         1 Mart: Başbakan Tayyip Erdoğan, Avrupa Kredi Konferansı’na katılmak üzere Monaco’ya gitti.

·         2 Mart: ABD ile Hindistan arasında sivil nükleer işbirliğini öngören bir anlaşma imzalandı.

·         4 Mart: İngiltere Başbakanı Tony Blair, Irak Savaşı konusundaki kararında Hıristiyanlık bilincinin etkili olduğunu söyledi.

·         5 Mart: Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya, hazırladığı Şemdinli iddianamesinde Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ı “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs”le suçladı.

·         7 Mart: RTÜK, Kürtçe yayın yapmak için başvuruda bulunan üç kuruluşa yayın izni verdi.

·         7 Mart: Tarihçi-yazar Mustafa Müftüoğlu, İstanbul’da vefat etti.

·         11 Mart: Savaş suçlusu sanığı Yugoslavya eski Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç, Hollanda’nın Lahey kentinde tutulduğu hücresinde ölü bulundu.

·         13 Mart: Edirne’de, sağanak yağış ve Bulgaristan’ın baraj kapaklarını açması nedeniyle çok sayıda yerleşim ve tarım alanı sular altında kaldı.

·         18 Mart: Üçüncü yılını dolduran ABD’nin Irak işgali, dünyanın dört bir yanında protesto edildi.

·         20 Mart: Şemdinli iddianamesiyle ilgili yazılı açıklama yapan Genelkurmay Başkanlığı, konuyla ilgili soruşturma açılmasına gerek olmadığını belirtti.

·         21 Mart: İKÖ’ye bağlı bir heyet, çeşitli temaslarda bulunmak üzere KKTC’ye gitti.

·         22 Mart: İspanya’nın kuzey doğusundaki Bask bölgesinin bağımsızlığı için mücadele eden terör örgütü ETA, kalıcı ateşkes ilan etti.

·         22 Mart: Meclis Şemdinli Komisyonu’na ifade veren Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanı Sabri Uzun, görevinden alındı.

·         23 Mart: Danıştay İdarî Dava Daireleri Kurulu, MEB’nin Açıköğretim Lisesi Yönetmeliği’nin bazı hükümlerinin yürütmesini durduran Danıştay kararına yaptığı itirazı reddetti.

·         25 Mart: Sudan’ın başkenti Hartum’da bir araya gelen Arap Birliği dışişleri bakanları, “Arap Barış ve Güvenlik Konseyi”nin kurulması yönünde karar aldı.

·         25 Mart: Cumhurbaşkanı Sezer, Hükûmetin sunduğu ‘Adnan Büyükdeniz’in Merkez Bankası Başkanlığına’ atanmasını içeren kararnameyi veto etti.

·         27 Mart: Irak Kürdistan Demokrat Partisi büro üyesi Neçirvan Barzani, Irak’ın kuzeyindeki Kürt bölgesinde hükûmet kurma çalışmaları için görevlendirildi.

·         28 Mart: MEB İlköğretim Genel Müdürlüğü ve UNICEF işbirliğiyle “1.Şiddet ve Okul” sempozyumu, 28-31 Mart tarihleri arasında İstanbul’da yapıldı.

·         28 Mart: Orta Doğu barışı için arabuluculuk yapan ‘Dörtlü’ ile görüşmeye hazır olduğunu açıklayan Filistin Başbakanı İsmail Haniye’ye, ABD’den ret cevabı geldi.

·         29 Mart: Rusya ve 18 İslâm ülkesi, ortak bir stratejik vizyon grubu oluşturma kararı aldı.

·         31 Mart: Yüce Divan, Halk Bankası’nı zarara uğratmakla suçlanan devlet eski bakanları Hüsamettin Özkan ile Recep Önal’ın beraatına karar verdi.

·         31 Mart: Abant Platformu’nun 10.Toplantısı, Fransız Uluslararası Sosyal Bilimler Konseyi ve Beşerî Bilimler Merkezi’nin işbirliğiyle Paris’te yapıldı.

·         1 Nisan: Dünya İslâm Birliği tarafından düzenlenen ve İslâm ülkelerinden bilim adamlarının katıldığı “İslâm Ümmeti Birliği” konulu toplantı, Suudi Arabistan’ın Mekke kentinde 1-3 Nisan tarihlerinde yapıldı.

·         3 Nisan: Çin’in Avustralya’dan uranyum satın almasına imkân tanıyan anlaşma, Avustralya’da her iki ülkenin dışişleri bakanları tarafından imzalandı

·         5 Nisan: ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, 2007 bütçesinden Kıbrıs’taki BM Barış Gücü’ne fon desteğinin çıkarıldığını açıkladı.

·         6 Nisan: Cumhurbaşkanı Sezer’in veto ettiği “Ankara 19.Ağır Ceza Mahkemesi’nin, Necmettin Erbakan’ın “Kayıp Trilyon” davasında aldığı 2 yıl 4 aylık hapis cezasını konutunda çekmesine yönelik kararı”nı onaylayan yasa, TBMM’de aynen kabul edildi.

·         7 Nisan: Cumhurbaşkanı Necdet Sezer, Tevfik Bilgin’in yeniden BDDK Başkanlığına atanmasını onayladı.

·         7 Nisan: Türkiye ile İsrail arasında, 2004 yılında imzalanan Manavgat tesisinden su satışını öngören anlaşmanın karşılıklı feshi konusunda görüş birliğine varıldı.

·         8 Nisan: İstanbul Tuzla’da toprağa gömülmüş halde yüzden fazla zehirli varil bulundu.

·         11 Nisan: AB Jürisi, 2010 ‘Avrupa Kültür Başkenti’ olarak İstanbul’u seçti.

·         11 Nisan: BM, yeni Filistin yönetimiyle ilişkilerini sınırlandırdığını açıkladı.

·         11 Nisan: Rusya; ABD’nin ve AB’nin Filistin’deki HAMAS Hükûmetine yardımları askıya almasını hata olarak yorumladı.

·         12 Nisan: İran Cumhurbaşkanı Ahmedînejad, 9 Nisan itibariyle uranyum zenginleştirmesini başardıklarını duyurdu.

·         12 Nisan: İslâm Konferansı Örgütü Parlamento Birliği 4.Konferansı, 12-13 Nisan tarihlerinde İstanbul’da yapıldı.

·         12 Nisan: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, nükleer santralin Sinop’ta yapılacağını açıkladı.

·         12 Nisan: Fransa’da meclis, ülkede siyasî krize sebep olan istihdam yasasının yerine hazırlanan yeni yasa tasarısını kabul etti.

·         13 Nisan: Sosyal güvenlik kurumlarını tek çatı altında birleştiren Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu Tasarısı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

·         15 Nisan: Çad Hükûmeti, Dünya Bankası’nca dondurulan malî fonların serbest bırakılmaması halinde petrol ihracatını durdurma tehdidinde bulundu.

·         16 Nisan: İran, AB’nin ve İsrail’in para musluklarını kapatması nedeniyle ekonomik darboğaza giren Filistin’deki HAMAS yönetimine 50 milyon Dolar yardımda bulunacağını açıkladı.

·         18 Nisan: Merkez Bankası Başkanlığına Durmuş Yılmaz atandı.

·         18 Nisan: Tarım Kanunu Tasarısı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.

·         19 Nisan: Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

·         19 Nisan: IMF, Türkiye ekonomisinin önündeki ana riskin yüksek cari açık olduğunu açıkladı.

·         20 Nisan: ABD Başkanı George W. Bush, ülkesini ilk kez ziyaret eden Çin Devlet Başkanı Hu Cintao’yu Beyaz Saray’da kabul etti.

·         22 Nisan: Irak’ta yapılan meclis toplantısında devlet başkanlığına yeniden seçilen Celal Talabani, Birleşik Şii İttifakı’nın adayı Nuri el-Maliki’yi başbakanlıkla görevlendirdi.

·         23 Nisan: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Filistin’e destek için çıktığı Avrupa gezisinin ilk durağı olarak Türkiye’ye geldi.

·         23 Nisan: TBMM’deki 23 Nisan özel oturumuna başkanlık eden Meclis Başkanı Bülent Arınç, Meclis’in fonksiyonlarının daraltıldığını söyledi.

·         26 Nisan: Çevre Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

·         28 Nisan: AB Komisyonu, “kamu alımları” ve “rekabet” konularında Türkiye’yle fiili müzakereleri başlatmama kararı aldı.

·         28 Nisan: ABD’nin Bulgaristan’da askerî üs kurmasını öngören anlaşma, iki ülkenin dış işleri bakanları Condoleezza Rice ve Ivaylo Kalfin tarafından imzalandı.

·         30 Nisan: İsrail Hükûmeti, Kudüs’ün çevresine bir güvenlik çiti inşa edilmesi kararı aldı.

·         30 Nisan: ABD karşıtı olan Küba, Venezüela ve Bolivya liderleri “Halkların Ticareti Anlaşması”nı imzaladı.

·         1 Mayıs: Irak Türkmen Cephesi Başkanı Sadettin Ergeç, temaslarda bulunmak üzere Ankara’ya geldi.

·         1 Mayıs: Yargıtay 9.Ceza Dairesi, Hrant Dink’e “Türklüğü tahkir ve tezyif ettiği” gerekçesiyle verilen 6 ay hapis cezasının ertelenmesi kararını bozdu.

·         2 Mayıs: Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, doğal gaz ve petrol sanayisini millîleştirme kararı aldı.

·         2 Mayıs: Danıştay Başkanlığına, Danıştay 4.Daire Başkanı Sumru Çörtoğlu seçildi.

·         4 Mayıs: ABD’de 11 Eylül saldırılarıyla ilgili yargılanan tek kişi olan Zekeriya Musavi, ömür boyu hapse mahkûm edildi.

·         4 Mayıs: Güney Doğu Avrupa İşbirliği Süreci Toplantısı, Yunanistan’ın Selanik kentinde yapıldı.

·         4 Mayıs: İngiltere Başbakanı Tony Blair, ülkede yapılan yerel seçimlerde partisinin ağır yenilgiye uğraması sebebiyle kabine değişikliğine gitti.

·         5 Mayıs: Fethullah Gülen, Ankara 11.Ağır Ceza Mahkemesi’nde 10 yıla kadar ağır hapis istemiyle yargılandığı davada beraat etti.

·         5 Mayıs: Yönetmen Atıf Yılmaz Batıbeki, hayatını kaybetti.

·         6 Mayıs: Çin, ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komitesi’nin dinî inanç özgürlüğü bahanesiyle başka ülkelerin iç işlerine karıştığını ileri sürdü.

·         7 Mayıs: Erbil’de toplanan Kuzey Irak’taki Kürt parlamentosu, bölgede tek bir hükûmetin kurulması kararını onayladı.

·         7 Mayıs: Rusya, malî sıkıntı içindeki Filistin’e 10 milyon Dolarlık acil yardımda bulundu.

·         9 Mayıs: IMF heyeti, Türkiye’deki gözden geçirme çalışmalarının ikinci ayağına Ankara’da başladı.

·         9 Mayıs: Estonya parlamentosu, AB Anayasası’nı onayladı.

·         9 Mayıs: BM bünyesinde yeni kurulan İnsan Hakları Konseyi’nin 47 üyesi seçildi.

·         11 Mayıs: İstanbul Şişli’de bulunan Cumhuriyet gazetesi merkez binasına ses bombası atıldı.

·         12 Mayıs: AB Dönem Başkanı Avusturya’nın ev sahipliğini yaptığı AB-Latin Amerika Devlet ve Hükûmet Başkanları Zirvesi Viyana’da yapıldı.

·         13 Mayıs: Türkiye’yi temsilen Başbakan Tayyip Erdoğan’ın katıldığı Beşinci D-8 Zirvesi, Endonezya’nın Bali Adası’nda yapıldı.

·         14 Mayıs: KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş, Kıbrıs konusunda Çek-Slovak modelinin, üstünde çalışmaya değer bir model olduğunu söyledi.

·         15 Mayıs: ABD, terörizmi destekleyen ülkeler listesinden çıkardığı Libya ile yeniden diplomatik ilişkiler kurma kararı aldı.

·         15 Mayıs: Türkiye ile AB katılım müzakerelerinde 15.başlık olan ‘enerji’yle ilgili tanıtıcı tarama toplantısı başladı.

·         15 Mayıs: ABD, teröre karşı savaşta yeterince yardım etmediği gerekçesiyle Venezüela’ya yaptırım kararı aldı.

·         16 Mayıs: ABD Savunma Bakanlığı, Guantanamo Üssü’nde tutuklu bulunan, içinde 6 Türkiyelinin de bulunduğu 759 mahkûmun isimlerinin yer aldığı bir liste yayımladı.

·         17 Mayıs: Danıştay 2.Dairesi’ne silahlı saldırı düzenlenmesi sonucu, Danıştay Üyesi Mustafa Yücel Özbilgin hayatını kaybederken; dairede bulunan dört kişi de yaralandı.

·         21 Mayıs: Kıbrıs Rum Kesimi’nde yapılan parlamento seçimlerinde AKEL, %31,2’lik oy oranıyla seçimin galibi oldu.

·         21 Mayıs: Karadağ’ın Sırbistan’dan ayrılma kararının oylandığı referandumdan %55,4’lük ‘evet’ sonucu çıktı.

·         21 Mayıs: Dünya Ekonomik Forumu yıllık mini zirvesi, Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentinde yapıldı.

·         22 Mayıs: Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Çin ziyareti kapsamında iki ülke arasında 19 işbirliği anlaşması imzalandı.

·         25 Mayıs: Başbakan Tayyip Erdoğan, 2.Türk-Alman Ekonomi Kongresi’ne katılmak üzere Almanya’ya gitti.

·         25 Mayıs: Türkiye’yle Yunanistan arasındaki 10.İkili İşbirliği Toplantısı Atina’da yapıldı.

·         26 Mayıs: Danıştay saldırısıyla ilgili olarak gözaltına alınan emekli Yüzbaşı Muzaffer Tekin, delil yetersizliğinden serbest bırakıldı.

·         26 Mayıs: YÖK, ilahiyat fakültelerinin Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği bölümünün eğitim fakültelerine bağlanmasına karar verdi.

·         29 Mayıs: AB’ye katılım müzakerelerinde 27.başlık olan çevre ile ilgili ayrıntılı tarama toplantısı başladı.

·         30 Mayıs: İnterbank’ın içini boşalttığı iddiasıyla yargılanan devlet eski Bakanı ve iş adamı Cavit Çağlar, 1 yıl 15 gün hapis cezasına çarptırıldı.

·         30 Mayıs: Türkiye ile Rusya arasında yapılan Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı, İstanbul’da gerçekleştirildi.

·         1 Haziran: Devlet Bakanı ve Baş Müzakereci Ali Babacan, Türkiye’nin Müzakere Pozisyon Belgesi’nin, AB’ye teslim edildiğini söyledi.

·         5 Haziran: İKÖ Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu temaslarda bulunmak üzere Rusya’ya gitti.

·         5 Haziran: Karadeniz Diyalog ve Ortaklık Forumu, üye ülkelerin katılımıyla Romanya’nın başkenti Bükreş’te yapıldı.

·         6 Haziran: AK Parti Müşterek Disiplin Kurulu, Hatay Milletvekili Fuat Geçen’in partiden ihracına oybirliğiyle karar verdi.

·         7 Haziran: Lübnan Başbakanı Fuad Siniora, resmî bir ziyaret için Türkiye’ye geldi.

·         8 Haziran: 2.Türk-Arap Ekonomi Forumu, İstanbul’da gerçekleştirildi.

·         9 Haziran: Cizre Belediye Başkanı Aydın Budak, “yasa dışı terör örgütünü övdüğü” gerekçesiyle 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.

·         9 Haziran: Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyannis, 4.Türk-Yunan Medya Konferansı’na katılmak üzere İstanbul’a geldi.

·         12 Haziran: Türkiye, AB ile fiilî müzakerelere başladı.

·         12 Haziran: Irak’taki el-Kaide terör örgütü, ABD bombardımanında öldürülen liderleri Ebu Musab ez-Zerkavi’nin yerini Şeyh Ebu Hamza el-Muhacir’in aldığını açıkladı.

·         13 Haziran: Dolar kurunun 1,62 YTL’yi aşması üzerine Merkez Bankası, kurun daha fazla yükselmesini önlemek için “doğrudan satım” yaparak döviz piyasasına müdahale etti.

·         14 Haziran: Türkiye ile AB katılım müzakerelerinde 15.fasıl olan enerjiyle ilgili ayrıntılı tarama toplantısı başladı.

·         15 Haziran: Şangay İşbirliği Örgütü, kuruluşunun onuncu yılında Şangay’da geniş katılımlı bir zirve gerçekleştirdi.

·         16 Haziran: BM Güvenlik Konseyi, yeni Irak Hükûmetinin isteği üzerine, koalisyon güçlerinin Irak’ta kalma süresini yıl sonuna kadar uzattı.

·         16 Haziran: BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs Barış Gücü’nün görev süresini 6 ay daha uzattı.

·         16 Haziran: Kazak petrolünün Ceyhan’a taşınmasına ilişkin anlaşma Azerbaycan ve Kazakistan cumhurbaşkanları Aliyev ile Nazarbayev tarafından imzalandı.

·         16 Haziran: İran, nükleer program konusunda ön koşulsuz olmak kaydıyla müzakereye başlamaya hazır olduğunu açıkladı.

·         17 Haziran: Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler (CICA) Konferansı 2.Devlet ve Hükûmet Başkanları Zirvesi, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün de katılımıyla Kazakistan’da yapıldı.

·         17 Haziran: Çeçenlerin eski lideri Aslan Mashadov’un yerine geçen yeni lider Abdulhalim Sadulayev, Rus askerleri tarafından öldürüldü.

·         18 Haziran: AB, ABD, Rusya ve BM arasında Filistin’e yardım konusunda yapılan toplantıda, AB’nin malî yardım paketi kabul edildi.

·         18 Haziran: İspanya’da Katalonya halkı, daha fazla özerklik tanınması yönünde yapılan referandumu oy çokluğuyla kabul etti.

·         19 Haziran: Şemdinli davasında yargılanan astsubaylar Ali Kaya ile Özcan İldeniz’e 39 yıl 5 ay 10 gün hapis cezası verildi.

·         20 Haziran: Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde geçtiğimiz yıl Kasım ayında bombalanan Umut Kitabevi’nin sahibi Seferi Yılmaz, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.

·         21 Haziran: Genelkurmay Başkanlığı, dört yıl aradan sonra Güneydoğu Anadolu’daki birliklerin kapılarını basına açtı.

·         22 Haziran: Rahşan Ecevit, Yılmaz Büyükerşen etrafında ittifak oluşturulması çalışmalarında toparlayıcı görevini kendisinin üstleneceğini açıkladı.

·         23 Haziran: “Türkbank ihalesine fesat karıştırdığı” iddiasıyla Yüce Divan’da yargılanan eski Başbakan Mesut Yılmaz ve Devlet eski Bakanı Güneş Taner hakkındaki davanın kesin hükme bağlanması ertelendi.

·         27 Haziran: İsrail ordusu, iki askerinin kaçırıldığını gerekçe göstererek Gazze Şeridi’ne karadan ve havadan operasyon başlattı.

·         29 Haziran: Terörle Mücadele Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.

·         29 Haziran: Arap Birliği temsilcileri, İsrail’in Gazze’de başlattığı operasyonlar sebebiyle acil gündemle Mısır’ın başkenti Kahire’de toplandı.

·         30 Haziran: Türkiye’nin AB’ye katılım müzakerelerinde 32.fasıl olan “malî kontrol”le ilgili ayrıntılı tarama toplantısı başladı.

·         30 Haziran: Dünya Bankası, Türkiye’ye verilecek 403 milyon Avro tutarında Programlı Kamu Sektörü Kalkınma Politikası Kredisi’ni onayladı.

·         1 Temmuz: İş adamı Erol Evcil ve Hüseyin Kayapalı kamu kurumlarını ve kuruluşlarını zarara uğratma ve çıkar amaçlı silahlı suç örgütü oluşturma suçlarından tutuklandı.

·         3 Temmuz: KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Kıbrıs Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos, Lefkoşa’da ilk kez bir araya geldi.

·         5 Temmuz: Venezüela, Latin Amerika ortak pazarı MERCOSUR’a resmen katıldı.

·         6 Temmuz: “Sauna Çetesi” ile bağlantısı olduğu gerekçesiyle Genelkurmay Askerî Mahkemesi’nde yargılanan Yüzbaşı Nuri Gökhan Bozkır, “gizli askerî bilgileri açıklamak” suçundan 6 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

·         6 Temmuz: Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed el-Baradey, Türkiye’de yapılacak nükleer santralle ilgili temaslarda bulunmak üzere Ankara’ya geldi.

·         7 Temmuz: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Nuri Ok, Şemdinli ve Yücel Aşkın davaları ile Danıştay’a yapılan saldırıyla ilgili soruşturmada Hükûmetin kendini yargı yerine koyduğunu iddia etti.

·         8 Temmuz: Irak’a Komşu Ülkeler 9.Dışişleri Bakanları Toplantısı, 8-9 Temmuz tarihlerinde İran’ın başkenti Tahran’da yapıldı.

·         9 Temmuz: 18.Dünya Kupası’nı, final maçında Fransa’yı mağlup eden İtalya kazandı.

·         9 Temmuz: Japonya, ABD’ye taviz verilmeyeceğini ve bu sebeple topyekun bir savaşa hazır olduğunu açıklayan Kuzey Kore’ye saldırı tehdidinde bulundu.

·         10 Temmuz: Çeçen komutanı Şamil Basayev, Inguşetya’da bulunduğu sırada aracının infilak etmesi sonucu öldü.

·         13 Temmuz: Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı, Ceyhan’da düzenlenen törenle resmen açıldı.

·         14 Temmuz: Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın düzenlediği 11.Abant Platformu, “Küresel Politikalar ve Orta Doğu’nun Geleceği” başlığıyla 14-15 Temmuz tarihlerinde gerçekleştirildi.

·         15 Temmuz: G-8 zirvesi, 15-17 Temmuz tarihlerinde Rusya’nın St. Petersburg kentinde yapıldı.

·         15 Temmuz: Askerî Yargıtay, haksız mal edinme suçundan 2,5 yıl hapis cezasına çarptırılan Deniz Kuvvetleri eski Komutanı emekli Oramiral İlhami Erdil’e ilişkin kararı onadı.

·         16 Temmuz: Kuzey Kore, BM Güvenlik Konseyi’nin oy birliğiyle kabul ettiği yaptırım kararını reddetti.

·         17 Temmuz: Endonezya’nın Java Adası’nda meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki depremde 500’den fazla kişi hayatını kaybetti.

·         20 Temmuz: Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısından 0,25 puanlık faiz artırım kararının çıkmasıyla gecelik faiz oranı %17,50’ye yükseldi.

·         21 Temmuz: Amerikan Kongresi, Lübnan saldırılarıyla ilgili olarak İsrail’e destek için Orta Doğu’ya bir delegasyon gönderme kararı aldı.

·         23 Temmuz: Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed el-Baradey, Kuzey Kore’nin nükleer silahların geliştirilmesi konusunda İran’dan daha ileride olduğunu açıkladı.

·         23 Temmuz: Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, Irak toprakları içinde yapılacak bir sınır ötesi operasyona izin vermeyeceklerini açıkladı.

·         24 Temmuz: TMSF’ye devredilen Toprakbank’ın eski sahibi Halis Toprak, “gerçeğe aykırı muhasebeleştirme” suçundan 2 yıl 6 ay hapis ve para cezasına çarptırıldı.

·         27 Temmuz: Halkı askerlikten soğuttuğu iddiasıyla yargılanan gazeteci-yazar Perihan Mağden, beraat etti.

·         27 Temmuz: Çeçenistan savaşında hayatını kaybeden sivillere ilişkin ilk kararını açıklayan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Rusya’yı ağır tazminat cezasına mahkûm etti.

·         27 Temmuz: Bosna-Hersek’teki iç savaş sırasında Sırp güçlerinin binlerce kişiyi katlettiği Srebrenitza’da 733 ceset daha bulundu.

·         29 Temmuz: “Red Bull Air Race World Series”in 4.ayak yarışı, İstanbul-Haliç’te yapıldı.

·         31 Temmuz: Afganistan’daki koalisyon güçleri, ülkenin güneyindeki operasyonların komutanlığını NATO’ya devretti.

·         1 Ağustos: Küba Devlet Başkanı Fidel Castro, sağlık sorunları nedeniyle yetkilerini geçici olarak kardeşi Raul Castro’ya devretti.

·         4 Ağustos: Birinci Ordu Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ, YAŞ kararıyla Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atandı.

·         4 Ağustos: Ukrayna Meclisi’nde yapılan oylamada, Rusya yanlısı Bölgeler Partisi lideri Viktor Yanukoviç başbakan seçildi.

·         6 Ağustos: Eski Başbakan ve ANAP eski Genel Başkanı Mesut Yılmaz, yeniden politikaya döndüğünü açıkladı.

·         7 Ağustos: UEFA, İsrail’in ikinci bir karara dek uluslararası futbol maçlarına ev sahipliği yapmasını yasakladı.

·         8 Ağustos: Başbakanlık, fındık üreticisinin mağdur edilmemesi amacıyla TMO tarafından fındık alımı yapılmasının kararlaştırıldığını bildirdi.

·         10 Ağustos: İngiltere’de polisin, bir uçağın havada infilak ettirilmesine yönelik büyük bir terörist planı önlediği açıklandı.

·         12 Ağustos: BM Güvenlik Konseyi, İsrail ile Hizbullah arasındaki ateşkesi amaçlayan karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. Karar 14 Ağustos’ta yürürlüğe girdi.

·         12 Ağustos: Irak Başbakanlık bürosu, Hükûmetin, PKK’nın başkent Bağdat’taki bürolarını kapatma kararı aldığını ve faaliyetlerini yasakladığını açıkladı.

·         13 Ağustos: ABD’de 10 bine yakın Amerikalı gösterici Beyaz Saray’ın önünde toplanarak, ABD’nin ve İsrail’in Orta Doğu politikalarını protesto etti.

·         14 Ağustos: HSYK tarafından meslekten ihraç edilen Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya’ya soruşturma izni vermeyen yerel mahkemenin kararı, Danıştay 5.Dairesi tarafından bozuldu.

·         17 Ağustos: Ukrayna’nın yeni Başbakanı Viktor Yanukoviç, Rusya ile doğalgaz sevkiyatı konusunda anlaştıklarını açıkladı.

·         18 Ağustos: İran Petrol Bakanı Kazım Veziri Hamane, İran doğalgazının Türkiye’deki boru hattı yoluyla Avrupa’ya ihracı konusunda ortak bir proje üzerinde anlaşmaya varıldığını açıkladı.

·         19 Ağustos: Ankara Numune Hastanesi, Danıştay saldırganı Alparslan Arslan’ın akıl sağlığının yerinde olduğunu ve suç işleyebileceğini rapor etti.

·         23 Ağustos: Venezüela Devlet başkanı Hugo Chavez, Çin Devlet Başkanı Hu Cintao’nun resmî davetlisi olarak bu ülkeye gitti.

·         24 Ağustos: Terör zanlısı olduğu gerekçesiyle ABD’nin Küba’daki Guantanamo üssünde dört yıldır tutulan Murat Kurnaz serbest bırakıldı.

·         24 Ağustos: Sudan, BM Güvenlik Konseyi daimi üyelerinden ABD ile İngiltere’nin hazırladığı “Darfur’a BM askeri gönderilmesi”ni öngören taslak karar metnini kabul etmedi.

·         25 Ağustos: Cumhurbaşkanı Necdet Sezer, Lübnan’a Türkiye askeri gönderilmesine karşı olduğunu belirtti.

·         26 Ağustos: AB Dışişleri Bakanları, Lübnan’a 7 bin kişilik barış gücü gönderilmesi konusunda uzlaşmaya vardı.

·         28 Ağustos: Orgeneral Hilmi Özkök, Genelkurmay Başkanlığı görevini törenle Orgeneral Yaşar Büyükanıt’a devretti.

·         29 Ağustos: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, başta nükleer tıp olmak üzere endüstride de yaygın olarak kullanılan radyoizotopların üretilmesini sağlayacak bir projeye imza attı.

·         31 Ağustos: Lübnan’ın yeniden inşası ve insanî ihtiyaçlar için düzenlenen uluslararası konferans, İsveç’in başkenti Stockholm’de yapıldı.

·         31 Ağustos: Uluslararası Af Örgütü ile BM Genel Sekreteri Kofi Annan, İsrail’in misket bombası kullanmasını kınadı.

·         1 Eylül: Kuzey Irak’taki yönetimin başkanı Mesut Barzani, Kürt bölgesindeki resmî dairelerde Irak bayrağı yerine Kürdistan bayrağı kullanılması talimatını verdi.

·         2 Eylül: İKÖ Gençlik Forumu, İslâm dünyasından temsilcilerin ve devlet adamlarının katılımıyla 2-3 Eylül tarihlerinde İstanbul’da toplandı.

·         3 Eylül: İstanbul Fatih’teki İsmailağa Camii’nin eski imamı Bayram Ali Öztürk, uğradığı bıçaklı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

·         4 Eylül: KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref’in resmî davetlisi olarak Pakistan’a gitti.

·         4 Eylül: Ankara aleyhine sert paragrafların yer aldığı Türkiye raporu, AP Dışişleri Komisyonu’nda kabul edildi.

·         5 Eylül: BM Geçici Görev Gücü (UNIFIL) kapsamında Lübnan’a asker gönderme tezkeresi TBMM Genel Kurulu’nun olağanüstü toplantısında 340 oyla kabul edildi.

·         6 Eylül: AK Parti Ordu-Perşembe ilçe yönetimi, 50 randıman kabuklu fındığın alım fiyatının 4 YTL olarak açıklanmasına tepki göstererek istifa etti.

·         6 Eylül: Japon Prensesi Kiko’nun bir erkek çocuğu dünyaya getirmesiyle Japonya’daki “Krizantem Tahtı”nın veliahtlık krizi 41 yıl aradan sonra çözülmüş oldu.

·         7 Eylül: Irak Hükûmeti, ülkedeki tüm silahlı güçlerin komutasını devraldı.

·         8 Eylül: İran gündemiyle toplanan BM Güvenlik Konseyi, bu ülkeye yaptırım uygulanması konusunda anlaşma sağlayamadı.

·         4 Eylül: Lübnan’daki BM Barış Gücü, İsrail’in Lübnan’a uyguladığı ablukayı kaldırdığını açıkladı.

·         9 Eylül: Yunanistan’ın Batı Trakya bölgesindeki Türk azınlığın dinî lideri, İskeçe’nin seçilmiş müftüsü Mehmet Emin Aga, İskeçe’deki evinde vefat etti.

·         10 Eylül: Bilecik’in Söğüt ilçesinde gerçekleştirilen “725.Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Söğüt Şenlikleri”ne katılan Başbakan Tayyip Erdoğan, ülkücü bir grup tarafından protesto edildi; grupla korumalar arasında arbede yaşandı.

·         11 Eylül: KKTC’de Başbakan Ferdi Sabit Soyer’in istifasının Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat tarafından kabul edilmesiyle Koalisyon Hükûmeti düştü.

·         11 Eylül: Bağlantısızlar Hareketi Zirvesi, Küba’nın başkenti Havana’da 11-16 Eylül tarihleri arasında toplandı.

·         11 Eylül: Demokratik Toplum Partisi, PKK’ya ateşkes çağrısında bulundu.

·         12 Eylül: Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, “Halkların ve Kültürlerin Diyalogu” konulu konferansa katılmak ve çeşitli temaslarda bulunmak üzere Fransa’ya gitti.

·         13 Eylül: Emekli Orgeneral Edip Başer, Türkiye’nin PKK ile mücadele koordinatörü olarak atandı.

·         13 Eylül: ABD’nin PKK ile mücadele koordinatörü Emekli Orgeneral Joseph Ralston, temaslarda bulunmak üzere Ankara’ya geldi.

·         13 Eylül: Papa 16.Benedikt’in, Almanya’da yaptığı bir konuşmada, İslâm dinine yönelik tahkir edici ifadeler kullanması tepkilere neden oldu.

·         14 Eylül: Danıştay Başsavcılığı’na Danıştay Başkanvekili Tansel Çölaşan seçildi.

·         14 Eylül: Filistin’de Hamaslı bakanlar, Ulusal Birlik Hükûmetinin oluşturulabilmesi için istifalarını Başbakan İsmail Haniye’ye sundu.

·         15 Eylül: Ankara Eryaman’da, kendilerine “Atabeyler” ismini veren ve ‘çete üyesi’ oldukları iddiasıyla gözaltına alınarak tutuklanan 4 subay ve 1 iş adamı tahliye edildi.

·         17 Eylül: İsveç’te yapılan genel seçimleri, %47,4 oy oranıyla Fredrik Reinfeldt liderliğindeki 4 partiden oluşan merkez sağ blok kazandı.

·         17 Eylül: NATO, Afganistan’da Taliban’a karşı yürütülen iki haftalık operasyonun tamamlandığını açıkladı.

·         18 Eylül: “10.Türk Dünyası ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı”, 18-20 Eylül tarihleri arasında Antalya’nın Kemer ilçesinde gerçekleştirildi.

·         18 Eylül: BELBİM Genel Müdürü Adnan Şahin, hakkında basına yansıyan haberler üzerine görevden alındı.

·         18 Eylül: Türkiye, Çin, Meksika ve Güney Kore’nin IMF’deki kota payı artışı onaylandı.

·         19 Eylül: KKTC Cumhurbaşkanı Talat’ın İstanbul’daki F1 yarışı birincisine ödül vermesini görüşen Uluslararası Otomobil Federasyonu, Türkiye’ye 5 milyon dolar para cezası verilmesine karar verdi.

·         19 Eylül: Tayland’da ordu, yönetime el koydu.

·         19 Eylül: Macaristan Başbakanı Ferenc Gyurcsany’nin ülke ekonomisi hakkında yetkililerin yalan söylediğini kabul etmesi üzerine başkent Budapeşte’de protesto gösterileri başladı.

·         20 Eylül: CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, AB uyum yasaları konusunda partisinin Hükûmete verdiği desteği kestiğini açıkladı.

·         20 Eylül: Filistin Başbakanı İsmail Haniye, Filistin Yönetimi’ne malî yardımların yeniden başlaması için İsrail’in açıkça tanınmasını isteyen Orta Doğu Dörtlüsü’nün şartlarını reddetti.

·         21 Eylül: Yazar Elif Şafak, ‘Baba ve Piç’ adlı kitabında “basın yoluyla Türklüğü aşağıladığı” gerekçesiyle açılan davanın ilk duruşmasında beraat etti.

·         21 Eylül: Kosova’da Arnavutça’nın ve Sırpça’nın ardından Türkçe de parlamento kararıyla resmî dil olarak kabul edildi.

·         22 Eylül: Hamas, kurulmak üzere olan Birlik Hükûmetinin İsrail’i tanımayacağını bildirdi ve İsrail’e 10 yıllık ateşkes teklif etti. Teklif, İsrail tarafından reddedildi.

·         22 Eylül: İtalya, Nasıriye’nin denetimini Iraklılara vererek ülkeden tümüyle çekildi.

·         24 Eylül: 43.Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde ‘En İyi Film Ödülü’nü Zeki Demirkubuz’un “Kader” filmi aldı.

·         24 Eylül: Hakkari Dağ ve Komando Tugayı’na bağlı askerler, kentin sokaklarında ve caddelerinde DTP’li Hakkari Belediye Başkanı’nı hedef alan sloganlar atarak “çöp toplama” eylemi yaptı.

·         25 Eylül: KKTC’nin 21.Koalisyon Hükûmeti, Cumhuriyetçi Türk Partisi/Birleşik Güçler ile Özgürlük ve Reform Partisi arasında kuruldu.

·         25 Eylül: Bakanlar Kurulu, 2007 yılı için düşük maaş alan memurlara %13,2, diğer memurlara ise %12,2 oranında zam yapılmasına karar verdi.

·         26 Eylül: Irak Devlet Başkanı Celal Talabani; Türkiye, İran ve Suriye gibi komşu ülkelerin Irak’ın iç işlerine müdahale ettiğini iddia etti.

·         27 Eylül: Hollanda’da yapılacak erken genel seçimler öncesinde üç Türkiye kökenli aday listelerden çıkarıldı.

·         28 Eylül: İstanbul Bağımsız Milletvekili Emin Şirin, Genç Parti’ye katıldı.

·         28 Eylül: MEB Müsteşarı Necat Birinci, “görevde yetkiyi kötüye kullanmak” suçundan, 5 ay 25 gün hapis cezasına çarptırıldı.

·         29 Eylül: İmralı’da tutuklu bulunan PKK lideri Abdullah Öcalan, PKK’ya ateşkes çağrısı yaptı.

·         29 Eylül: Danıştay İdarî Dava Daireleri Kurulu, MEB’in Açıköğretim Lisesi’ne yapılan yeni kayıtlara ilişkin 1 Mart 2006 tarihli işlemin yürütmesinin durdurulmasına yapılan itirazı reddetti.

·         1 Ekim: PKK, tek taraflı ateşkes ilan etti.

·         2 Ekim: Başbakan Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı George W. Bush ile Beyaz Saray’da bir araya geldi.

·         2 Ekim: Gürcistan’ın casusluk suçlaması ile 4 Rus subayını tutuklaması üzerine Rusya, bu ülke ile tüm ulaşımı ve iletişimi kesti.

·         3 Ekim: THY’nin Tiran-İstanbul seferini yapan yolcu uçağını Yunan hava sahasından kaçırarak İtalya’ya indiren vicdani retçi Hakan Ekinci, İtalya’dan siyasî sığınma talebinde bulundu.

·         5 Ekim: Almanya Başbakanı Angela Merkel, Türkiye’ye üç günlük resmî bir ziyarette bulundu.

·         5 Ekim: Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt tarafından eleştirilen TESEV’in Almanak’ına makale gönderen Polis Akademisi öğretim üyelerine soruşturma açıldı.

·         7 Ekim: AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Günter Verheugen, AB’nin Türkiye’ye karşı olumsuz tutumunu sert bir şekilde eleştirdi.

·         7 Ekim: Danimarka’da ırkçı Halk Partisi’nin Hz. Muhammed’i küçük düşürücü bir yarışma düzenlemesi, tepkilere neden oldu.

·         9 Ekim: Kuzey Kore, tarihinde ilk kez nükleer silah denemesi yaptığını açıkladı.

·         9 Ekim: DYP lideri Mehmet Ağar, PKK üyelerinin dağdan indirilmesi konusunda geniş yankı uyandıran açıklamalarda bulundu.

·         10 Ekim: Trabzon’daki Santa Maria Kilisesi Rahibi Andrea Santoro’yu öldürmekten yargılanan 16 yaşındaki lise öğrencisi O.A., 18 yıl 10 ay ağır hapis cezasına çarptırıldı.

·         11 Ekim: Irak meclisi, eyaletlerin birleşip daha geniş federal bölgeler oluşturmalarına izin veren yasa tasarısını Sünnî grupların itirazlarına rağmen kabul etti.

·         11 Ekim: İngiliz tıp dergisi Lancet’in yaptığı araştırmada, Irak’ta ABD işgali dolayısıyla ölen sivillerin sayısının 655 bin olduğu, bunun 600 bininin “savaşa bağlı şiddet” sonucu öldüğü açıklandı.

·         11 Ekim: Tüketiciler Birliği, TÜBİTAK’a yaptırdığı analizler sonucunda piyasada satılan bazı gazozların içerisinde alkol bulunduğunun tespit edildiğini açıkladı.

·         12 Ekim: 2006 Nobel Edebiyat Ödülü, yazar Orhan Pamuk’a verildi.

·         12 Ekim: Fransa Meclisi Genel Kurulu, Sosyalist Parti’nin sunduğu “Ermeni soykırımını inkârın suç sayılmasını” öngören yasa teklifini kabul etti.

·         13 Ekim: 2006 Nobel Barış Ödülü, Bangladeşli Prof. Muhammed Yunus’a ve kurucusu olduğu Grameen Bank’a verildi.

·         13 Ekim: TBMM Genel Kurulu, milletvekili seçilme yaşını 25’e indiren Anayasa değişikliği teklifini kabul ederken; genel seçimlerin de 4 Kasım 2007’de yapılmasını hükme bağladı.

·         13 Ekim: Güney Kore Dışişleri Bakanı Ban Ki-Moon, yeni BM Genel Sekreteri olarak atandı.

·         16 Ekim: İstanbul 12.Ağır Ceza Mahkemesi, aralarında iş adamı Erol Evcil’in de bulunduğu 211 sanık hakkındaki davada görevsizlik kararı verdi.

·         16 Ekim: MEB, Ders Kitaplarını İnceleme Dairesi Başkanı Namık Sönmez ve bakanlıkta bulunan 21 kişiyi görevden aldı.

·         17 Ekim: Lüksemburg’da toplanan AB Dışişleri Bakanları, Romanya’nın ve Bulgaristan’ın 2007’de birliğe üye olmasına onay verdi.

·         18 Ekim: Danıştay saldırısı sanıklarından Alparslan Arslan, mahkemeye yazdığı mektupta, Danıştay üyesi M. Yücel Özbilgin’i öldürmediğini ve Cumhuriyet gazetesini bombalamadığını iddia etti.

·         18 Ekim: Rus yönetimi, aralarında Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Komitesi’nin de bulunduğu 100 sivil toplum örgütünün ülkedeki faaliyetlerini askıya aldı.

·         18 Ekim: Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, ABD’nin ve Irak’ın PKK’ya karşı yeni bir cephe açarak savaşmasının mümkün olmadığını söyledi.

·         19 Ekim: Eski BDDK Başkanı Engin Akçakoca ve yardımcısı Teoman Kerman, görevi ihmalden ve kötüye kullanmaktan hapis cezasına mahkum edildi.

·         20 Ekim: AK Parti Yozgat Milletvekili İlyas Arslan, Ankara’daki evinde geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.

·         20 Ekim: Lübnan’daki BM Barış Gücü’ne katılacak Türkiye Kara Birliği Lübnan’a ulaştı.

·         21 Ekim: BM Ba­rış Gü­cü (UNI­FIL) ko­mu­ta­sın­da gö­rev ya­pa­cak olan 261 ki­şi­lik Türkiye İstih­kam İn­şa­at Bö­lü­ğü, Gü­ney Lüb­nan’da­ki gö­rev ye­ri­ne yer­leş­ti.

·         21 Ekim: Ka­za­kis­tan’ın Ten­giz böl­ge­sin­de­ki pet­rol ya­tak­la­rın­da ça­lı­şan Ka­zakistanlı ve Türkiyeli iş­çi­ler ara­sın­da çı­kan kav­ga­da 140 Türkiyeli iş­çi ya­ra­lan­dı.

·         23 Ekim: Pa­na­ma Ka­na­lı’nın ge­niş­le­til­me­si için ya­pı­lan re­fe­ran­dum­da, hal­kın %79’u kana­lın ge­niş­le­til­me­si yö­nün­de oy kul­lan­dı.

·         24 Ekim: İs­ra­il Baş­ba­ka­nı Ehud Ol­mert hak­kın­da, ül­ke­nin önem­li ban­ka­la­rın­dan Bank Leu­mi(Halk Ban­ka­sı)’nin his­se­le­ri­nin sa­tı­şın­da usul­süz­lük yap­tı­ğı id­di­asıy­la so­ruş­tur­ma baş­la­tıl­dı.

·         25 Ekim: Fran­sa Cum­hur­baş­ka­nı Jac­qu­es Chi­rac, Çin’e 4 gün­lük res­mî bir zi­ya­ret­te bulun­du.

·         27 Ekim: AB Ko­mis­yo­nu’nun top­lam 259 mil­yon Av­ro ola­rak ön­gö­rü­len KKTC’ye ma­li yar­dım pa­ke­ti­nin 38,1 mil­yon Av­ro­luk ilk di­li­mi­ni ser­best bı­rakıldı.

·         29 Ekim: Bul­ga­ris­tan’da ya­pı­lan cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­ni, ikin­ci kez aday olan Georgi Pir­va­nov ka­zan­dı.

·         29 Ekim: Dün­ya­nın en bü­yük sa­vaş ge­mi­le­rin­den olan USS Dwight D. Ei­sen­ho­wer, beş yıl­lık bir ara­dan son­ra Ak­de­niz’e dön­dü.

·         30 Ekim: Sır­bis­tan’da ya­pı­lan re­fe­ran­dum­da, hal­kın %51,5’i, Ko­so­va’yı Sır­bis­tan’ın bir par­ça­sı ola­rak ni­te­le­yen ana­ya­sa­ya ‘evet’ de­di.

·         31 Ekim: Si­lah­lı sal­dı­rı­ya ‘az­met­tir­mek’le suç­la­nan Nu­ri ve Ve­dat Er­gin kar­deş­ler ile bera­be­rin­de­ki 5 ki­şi­nin yar­gı­lan­dı­ğı da­va za­ma­na­şı­mı ne­de­niy­le düş­tü.

·         1 Kasım: Ka­ra­de­niz Eko­no­mik İş­bir­li­ği (KE­İ) 15. top­lan­tı­sı, Rus­ya’nın baş­ken­ti Moskova’da ya­pıl­dı

·         3 Kasım: Çin-Af­ri­ka İş­bir­li­ği Fo­ru­mu, 3-6 Ka­sım ta­rih­le­ri ara­sın­da Pe­kin’de dü­zen­len­di.

·         4 Kasım: Ümit Öz­dağ, 19 Ka­sım’da ya­pı­la­cak 8. MHP Ola­ğan Ge­nel Ku­ru­lu’nda ge­nel baş­kan­lı­ğa aday­lı­ğı­nı açık­la­dı.

·         6 Kasım: Hol­lan­da Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı Ber­nard Bot ile Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dul­lah Gül, Ankara’da bir ara­ya gel­di.

·         6 Kasım: Tür­ki­ye ile Yu­na­nis­tan ara­sın­da ilk or­tak tat­bi­kat An­ka­ra’da ya­pıl­dı.

·         6 Kasım: BM tarafından dü­zen­lenen “İk­lim De­ği­şik­li­ği Kon­fe­ran­sı”, 6-17 Ka­sım ta­rih­le­ri ara­sın­da Ken­ya’nın baş­ken­ti Na­iro­bi’de ya­pıl­dı.

·         7 Kasım: İti­raz­la­rı İn­ce­le­me Ku­ru­lu, Van Cum­hu­ri­yet Sav­cı­sı Fer­hat Sa­rı­ka­ya’nın meslekten ih­raç edil­me­si­ne iliş­kin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun ka­ra­rı­na yaptı­ğı iti­ra­zı red­det­ti.

·         7 Kasım: ABD’de Tem­sil­ci­ler Mec­li­si ve Se­na­to üye­le­ri­nin be­lir­len­di­ği Kon­gre seçimleri­ni, De­mok­rat Par­ti ka­zan­dı.

·         7 Kasım: Şi­li’nin baş­ken­ti San­tia­go’da ya­pı­lan Sos­ya­list En­ter­nas­yo­nal Top­lan­tı­sı’nda KKTC’de­ki ik­ti­dar par­ti­si CTP’nin da­nış­man üye­li­ği ka­bul edil­di.

·         8 Kasım: AB Ko­mis­yo­nu, Tür­ki­ye’nin mü­za­ke­re sü­re­ci­nin ge­le­ce­ği­ne iliş­kin kri­tik İlerleme Ra­po­ru ve Stra­te­ji Bel­ge­si’ni ya­yım­la­dı.

·         8 Kasım: ABD Sa­vun­ma Ba­ka­nı Do­nald Rums­feld, gö­re­vin­den is­ti­fa et­ti.

·         10 Kasım: Hak­ka­ri’nin Şem­din­li il­çe­sin­de­ki Umut Ki­ta­be­vi’nin bom­ba­lan­ma­sıy­la il­gi­li yargı­la­nan PKK iti­raf­çı­sı Vey­sel Ateş, 39 yıl ha­pis ce­za­sı­na çarp­tı­rıl­dı.

·         11 Kasım: Es­ki baş­ba­kan­lar­dan Bü­lent Ece­vit’in ce­na­ze­si An­ka­ra’da dü­zen­le­nen dev­let tö­re­ni­nin ar­dın­dan Dev­let Me­zar­lı­ğı’na def­ne­dil­di.

·         11 Kasım: AKP 2. Ola­ğan Kon­gre­si’nde Baş­ba­kan Recep Tay­yip Er­do­ğan 1330 oy­la yeni­den ge­nel baş­kan­lı­ğa se­çil­di.

·         12 Kasım: Gür­cis­tan’ın Gü­ney Oset­ya böl­ge­sin­de ya­pı­lan ba­ğım­sız­lık re­fe­ran­du­mun­da, ba­ğım­sız­lık ka­ra­rı %99 ora­nın­da ‘evet’ oyuy­la ka­bul edil­di.

·         13 Kasım: MEB ta­ra­fın­dan dü­zen­le­nen 17. Mil­li Eği­tim Şû­ra­sı 13-17 Ka­sım ta­rih­le­ri arasın­da An­ka­ra’da ger­çek­leş­ti­ril­di.

·         13 Kasım: Me­de­ni­yet­ler İt­ti­fa­kı 4. Yük­sek Dü­zey­li Grup Top­lan­tı­sı, Baş­ba­kan Tay­yip Erdo­ğan, İs­pan­ya Baş­ba­ka­nı Jo­se Lu­is Rod­ri­ges Za­pa­te­ro ve BM Ge­nel Sek­re­te­ri Ko­fi Annan’ın da ka­tı­lı­mıy­la İs­tan­bul’da ya­pıl­dı.

·         14 Kasım: Ma­ke­don­ya Cum­hur­baş­ka­nı Bran­ko Srven­kovs­ki, res­mî bir zi­ya­ret için Türkiye’ye gel­di.

·         15 Kasım: Ka­ra Kuv­vet­le­ri Ko­mu­ta­nı İl­ker Baş­buğ, Fran­sa’yla as­ke­rî iliş­ki­le­rin as­kı­ya alın­dı­ğı­nı açık­la­dı.

·         15 Kasım: Ba­ğım­sız Dev­let­ler Top­lu­lu­ğu Par­la­men­ter­ler Zir­ve­si, Rus­ya’nın St. Petersburg ken­tin­de dü­zen­len­di.

·         16 Kasım: Al­man­ya’da­ki Türkiye va­tan­daş­la­rını do­lan­dır­dı­ğı id­di­asıy­la yar­gı­la­nan JET-PA Hol­ding Baş­ka­nı Fa­dıl Ak­gün­düz, 4 yıl 2 ay ha­pis ce­za­sı­na çarp­tı­rıl­dı.

·         16 Kasım: Irak Baş­ba­ka­nı Nu­ri el-Ma­li­ki, res­mî bir zi­ya­ret ama­cıy­la An­ka­ra’ya gel­di.

·         18 Kasım: ABD’nin Irak’ı iş­ga­li­ne des­tek ve­ren İn­gil­te­re Baş­ba­ka­nı Tony Bla­ir, Irak’ta­ki şid­de­tin ulaş­tı­ğı nok­ta­nın fe­la­ket ol­du­ğu­nu ka­bul et­ti.

·         19 Kasım: MHP’nin 8. Ola­ğan Bü­yük Kon­gre­si’nde Dev­let Bah­çe­li, tek aday ola­rak girdi­ği kon­gre­de 4. kez baş­kan se­çil­di.

·         19 Kasım: ABD, Rus­ya’nın Dün­ya Ti­ca­ret Ör­gü­tü üye­li­ği­ni des­tek­le­ye­cek bir ti­ca­ret anlaş­ma­sı im­za­la­dı.

·         20 Kasım: As­ya-Pa­si­fik Eko­no­mi ve Ti­ca­ret İş­bir­li­ği Ör­gü­tü Zir­ve­si, 13-20 Ka­sım tarihle­ri ara­sın­da Vi­et­nam’ın baş­ken­ti Ha­no­i’de ya­pıl­dı.

·         21 Kasım: Irak ve Su­ri­ye ara­sın­da­ki dip­lo­ma­tik iliş­ki­ler, dı­şiş­le­ri ba­kan­la­rı dü­ze­yin­de yeni­den baş­la­tıl­dı.

·         21 Kasım: Ne­pal’de 10 yıl­dır de­vam eden iç sa­vaş, ko­mü­nist­ler­le hü­kû­met ara­sın­da imzala­nan ba­rış an­laş­ma­sıy­la res­men so­na er­di.

·         22 Kasım: Hol­lan­da’da ya­pı­lan er­ken ge­nel se­çim­ler­de, Baş­ba­kan Jan Pe­ter Balkenende’nin Hı­ris­ti­yan De­mok­rat Par­ti­si en faz­la oyu al­dı.

·         23 Kasım: Dün­ya Eko­no­mik Fo­ru­mu Tür­ki­ye Zir­ve­si, İs­tan­bul’da ya­pıl­dı.

·         25 Kasım: Er­me­nis­tan Cum­hur­baş­ka­nı Ro­bert Ko­çar­yan, Kıb­rıs Rum yö­ne­ti­mi­ne res­mî bir zi­ya­ret­te bu­lun­du.

·         25 Kasım: Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan, Ür­dün’e iki gün­lük bir ça­lış­ma zi­ya­re­tin­de bulundu.

·         26 Kasım: Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan, Ür­dün’de dü­zen­le­nen Genç Arap İşa­dam­la­rı Forumu’nda yap­tı­ğı ko­nuş­ma­da re­form çağ­rı­sın­da bu­lun­du.

·         27 Kasım: İran Cum­hur­baş­ka­nı Mah­mud Ah­me­di­ne­jad, Irak Dev­let Baş­ka­nı Ce­lal Talaba­ni ile Tah­ran’da bir ara­ya gel­di.

·         28 Kasım: Pa­pa 16. Be­ne­dikt, Cum­hur­baş­ka­nı Nec­det Se­zer’in res­mî da­vet­li­si ola­rak Türki­ye’ye gel­di.

·         28 Kasım: NA­TO Dev­let ve Hü­kü­met Baş­kan­la­rı Zir­ve­si, 28-29 Ka­sım’da Le­ton­ya’nın baş­ken­ti Ri­ga’da dü­zen­len­di.

·         29 Kasım: AB Ko­mis­yo­nu, Kıb­rıs­lı Rum­la­ra li­man­la­rı­nı aç­ma­yan Tür­ki­ye ile müzakerelerin 8 baş­lık­ta as­kı­ya alın­ma­sı­nı tav­si­ye et­ti.

·         29 Kasım: BM Gü­ven­lik Kon­se­yi, Irak’ta­ki ço­k u­lus­lu gü­cün gö­rev sü­re­si­ni bir yıl uzat­tı.

·         30 Kasım: Av­ru­pa Kon­se­yi Par­la­men­ter­ler Mec­li­si (AKPM), Fe­ner Rum Pat­ri­ği Bartholome­os’u, Ocak ayın­da dü­zen­le­ne­cek AKPM Ge­nel Ku­ru­lu’nda ko­nuş­ma yap­mak üzere Stras­bo­urg’a da­vet et­ti.

·         30 Kasım: Bu yıl­ki ikin­ci ola­ğan top­lan­tı­sı­nı ya­pan YAŞ, 37 per­so­ne­li­nin TSK’dan ayrılma­sı­na ka­rar ver­di.

·         2 Aralık: Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan bir gün­lük ça­lış­ma zi­ya­re­ti için İran’ın baş­ken­ti Tahran’a git­ti.

·         3 Aralık: Ve­ne­zü­el­la’da ya­pı­lan dev­let baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­ni Hu­go Cha­vez tekrar kazandı.

·         5 Aralık: Hol­lan­da hü­kü­me­ti, 8 bin­den faz­la Boş­nak er­ke­ğin öl­dü­rül­dü­ğü Sreb­re­nit­sa katli­amı­nı ön­le­ye­me­yen Hol­lan­da­lı as­ker­le­ri ma­dal­ya ile ödül­len­dir­di.

·         5 Aralık: Gü­ney Pa­si­fik’te­ki Fi­ji’de or­du, son 20 yıl için­de 4. kez dar­be yap­tı.

·         6 Aralık: Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan, Su­ri­ye’ye bir gün­lük ça­lış­ma zi­ya­re­tin­de bu­lun­du.

·         7 Aralık: Tür­ki­ye, AB’ye Kıb­rıs ko­nu­sun­da 12 ay­lık ge­çi­ci bir çö­züm pa­ke­ti öner­di.

·         11 Aralık: 2006 No­bel Ede­bi­yat Ödü­lü’nü ka­za­nan Or­han Pa­muk, ödü­lü­nü Stock­holm’de dü­zen­le­nen No­bel Ödül Tö­re­ni’nde İs­veç Kra­lı 16. Carl Gus­taf’ın elin­den al­dı.

·         11 Aralık: Şi­li’de 1973 yı­lın­da­ki kan­lı dar­be­den son­ra ül­ke­yi 1990 yı­lı­na ka­dar yö­ne­ten es­ki dik­ta­tör Au­gus­to Pi­noc­het öl­dü.

·         11 Aralık: Su­ri­ye ve Irak, 20 yıl ara­dan son­ra kar­şı­lık­lı ola­rak bü­yü­kel­çi­lik­le­ri­ni ye­ni­den aç­tı.

·         12 Aralık: İs­ra­il Baş­ba­ka­nı Ehud Ol­mert, ül­ke­si­nin nük­le­er si­lah sa­hi­bi ol­du­ğu­nu ya da “sa­hip ol­ma­ya is­tek­li” ol­du­ğu­nu ka­bul et­ti.

·         13 Aralık: Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu’da te­rör ve te­rör­le mü­ca­de­le­den do­ğan za­rar­la­rın karşılan­ma­sı için ya­pı­la­cak baş­vu­ru­la­rın sü­re­si­ni uza­tan ya­sa tek­li­fi Mec­lis’te ka­bul edil­di.

·         15 Aralık: Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, 1 Ocak 2007’de yü­rür­lü­ğe gi­re­cek Sos­yal Gü­ven­lik Refor­mu Ya­sa­sı’nı kıs­men ip­tal et­ti ve ya­sa­nın yü­rür­lü­ğü­nü dur­dur­du.

·         15 Aralık: AB’nin Tür­ki­ye ile mü­za­ke­re­le­ri­nin kıs­men as­kı­ya alın­ma­sı ka­ra­rı, AB Liderler Zir­ve­si’nde onay­lan­dı.

·         16 Aralık: Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan ile İn­gil­te­re Baş­ba­ka­nı Tony Bla­ir An­ka­ra’da bir ara­ya gel­di.

·         16 Aralık: BM Gü­ven­lik Kon­se­yi, Kıb­rıs’ta­ki ge­çi­ci Ba­rış Gü­cü’nün gö­rev sü­re­si­ni 15 Hazi­ran 2007 ta­ri­hi­ne ka­dar uzat­tı.

·         19 Aralık: Gür­cis­tan Dev­let Baş­ka­nı Mi­ha­il Saa­kaş­vi­li, res­mî zi­ya­ret için Tür­ki­ye’ye geldi.

·         20 Aralık: İs­pan­ya hü­kü­me­ti ile ETA ara­sın­da ilk kez res­mî gö­rüş­meler ya­pıl­dı.

·         21 Aralık: Türk­me­nis­tan Dev­let Baş­ka­nı Sa­par­mu­rat Ni­ya­zov, ge­çir­di­ği kalp kri­zi so­nu­cu öldü.

·         22 Aralık: TÜ­Sİ­AD Baş­ka­nı Ömer Sa­ban­cı ile TÜ­Sİ­AD Yük­sek İs­ti­şa­re Kon­se­yi Başkanı Mus­ta­fa Koç, se­çim­le­rin za­ma­nın­da ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni söy­le­di.

·         24 Aralık: Ço­cuk ve ye­tiş­kin­le­rin ay­rı ay­rı yar­gı­lan­ma­sı­nı ön­gö­ren Ço­cuk Ko­ru­ma Kanunu Yö­net­me­li­ği Res­mi Ga­ze­te’de ya­yım­la­na­rak yü­rür­lü­ğe gir­di.

·         25 Aralık: Eti­yop­ya, So­ma­li’de “Ge­çi­ci Fe­de­ral Hü­kû­me­ti” de­vir­me­ye ça­lı­şan “İs­la­mî Mah­ke­me­ler Bir­li­ği”ne kar­şı sa­vaş ilan et­ti.

·         25 Aralık: Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı Söz­cü­sü Bü­yü­kel­çi Na­mık Tan, İs­ra­il-Tel Aviv Büyükelçiliğine atandı. Ye­ni söz­cü Le­vent Bil­man ol­du.

·         26 Aralık: YİM­PAŞ Hol­ding Yö­ne­tim Ku­ru­lu Baş­ka­nı Dur­sun Uyar ile hol­ding­de yöneticilik ya­pan 10 ki­şi, iki­şer yıl ha­pis ce­za­sı­na çarp­tı­rıl­dı.

·         27 Aralık: Se­la­nik’te­ki Ata­türk Evi’nde bu­lu­nan Şe­ref Def­te­ri’ne yaz­dı­ğı ya­zı se­be­biy­le hak­kın­da da­va açı­lan M. Fet­hi Dör­dün­cü, 7.500 YTL ma­ne­vi taz­mi­nat öde­me­ye mah­kum edil­di.

·         28 Aralık: Em­lak Ban­ka­sı es­ki Ge­nel Mü­dü­rü En­gin Ci­van’ın ‘zim­met’ su­çun­dan yargılandı­ğı da­va za­man aşı­mı­na uğ­ra­dı.

·         30 Aralık: Irak’ın Du­ceyl ka­sa­ba­sın­da 148 Şi­i’yi öl­dür­mek ve in­san­lı­ğa kar­şı suç işlemekten yar­gı­la­nan Irak’ın dev­rik li­de­ri Sad­dam Hü­se­yin ası­la­rak idam edil­di.

·         31 Aralık: Ba­tı Trak­ya Türk­le­ri, ge­çen yıl vefat eden İs­ke­çe Müf­tü­sü Meh­met Emin Aga’nın ye­rine İs­ke­çe­li ila­hi­yat­çı Ah­met Me­te’yi seç­ti.

 

 

Mevcut veriler ışığında, Türkiye ekonomisinin 2006 yılındaki görünümü şu şekildedir:

 

 

1)REEL KESİM

1-A)BÜYÜME:

Ekonomik büyümeye ilişkin veriler, Tablo 1’de yer almaktadır.

 

 

TABLO 1: BÜYÜME (GSMH) ORANLARI (Sabit Fiyatlarla) (%)

YILLAR

BÜYÜME ORANI

1999

-6,4

2000

6,3

2001

-9,5

2002

7,9

2003

(hedef)

(gerçekleşen)

 

5,0

5,9

2004

(hedef)

(gerçekleşen)

 

5,0

9,9

2005

(hedef) (gerçekleşen)

I.çeyrek

II.çeyrek

III.çeyrek

IV.çeyrek

 

5,0

7,6

7,5

4,7

8,0

10,2

2006

(hedef)

(gerçekleşen)

I.çeyrek

II.çeyrek

III.çeyrek

IV.çeyrek

 

5,0

6,0

6,4

9,3

4,3

4,6

Kaynak: TÜİK

 

 

            2001 yılı sonrasında kaydedilen büyüme oranları pozitiftir. Bu oranlar, ekonomik krizin 2001 yılındaki derinleşen devresinden sonra giderek iyileşme yolunda olunduğunu göstermektedir. 2006 yılı hedeflenen büyüme oranı 2003, 2004 ve 2005 yıllarında olduğu gibi %5’tir. Bahsedilen her üç senede de hedeflenenin üstünde büyüme gerçekleştirilmiştir. 2006 yılı ilk çeyreğinde kaydedilen büyüme oranı %6,4, ikinci çeyrekte %9,3, üçüncü çeyrekte %4,3 ve son çeyrekte %4,6’dır. 2006 yılı toplam büyüme oranı da önceki yıllarda olduğu gibi, hedeflenenin üzerinde gerçekleşmiş olup, %6’dır. (Bkz. Tablo 1)

 

            TÜİK’ten yapılan açıklamaya göre, 2006 yılında, üretim yöntemine göre cari fiyatlarla YTL bazında GSYİH büyüme hızı %18,3’tür. 2006’da bazı alt sektörlerde sağlanan ortalama büyüme oranları, cari fiyatlarla şöyle olmuştur: Tarım %6,3; Sanayi %19,1; İnşaat %43,5; Ticaret %18; Ulaştırma ve Haberleşme %12,9; Malî Kuruluşlar %24,8; Serbest Meslekler ve Hizmetler %18,1.

 

            2006 yılında, üretim yöntemine göre GSMH, cari fiyatlarla 575.783.962.136 YTL; sabit fiyatlarla ise 154.342.719 YTL olarak gerçekleşmiştir.

 

            Cari fiyatlarla dolar cinsinden GSMH; 2003 yılında 239.235 milyon dolar, 2004 yılında 299.475 milyon dolar, 2005 yılında ise 360.876 milyon dolardı. 2006 yılı GSMH’si ise 399.673 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

 

            Kişi başına GSMH ve GSYİH (KBGSMH-KBGSYİH) gelişmeleri şöyledir: Cari fiyatlarla 2004 yılı KBGSMH’si 4.172 $ iken, 2005 yılında bu meblağ %20 artışla 5.008 $’a yükselmiştir. KBGSYİH ise 2004’te 4.187 $ iken, 2005 yılı meblağı %19,8 artışla 5.016 $ olarak gerçekleşmiştir.

 

 

1-B)SANAYİ:

İmalât sanayiindeki üretim artış oranları, alt sektörler itibariyle Tablo 2’de yer almaktadır.

 

TABLO 2: ÜRETİM ARTIŞI

İKTİSADÎ FAALİYET KOLLARI

ÜRETİM DEĞİŞİMİ (1997=100) (%)

2005

2006

TOPLAM SANAYİ

5,3

5,8

Madencilik Sektörü

13,8

4,4

İmalât Sanayii Sektörü

4,8

5,6

Elektrik, Gaz ve Su Sektörü

7,6

9,1

Kaynak: TÜİK

 

 

            Toplam sanayi üretiminde artış meydana gelmiştir. 2006 yılında, alt sektörler itibariyle en yüksek üretim artışı; elektrik, gaz ve su sektöründedir. En az artan alt sektör ise madencilik sektörüdür. (Bkz. Tablo 2)

 

 

TABLO 3: KAPASİTE KULLANIM ORANLARI (%)

 

2004

2005

2006

Ocak

77,2

76,6

75,4

Şubat

73,5

77,1

77,2

Mart

82,1

80,5

80,7

Nisan

76,5

79,8

82,3

Mayıs

84,3

81,3

82,6

Haziran

85,3

81,4

83,1

Temmuz

83,9

80,6

81,8

Ağustos

81,4

79,8

79,4

Eylül

84,3

82,7

82,7

Ekim

82,4

82,3

82,4

Kasım

83,5

80,9

82,8

Aralık

84,0

80,7

81,8

Kaynak: TÜİK

 

 

            Önceki senelerde de olduğu gibi, 2006 yılının ilk iki ayında kapasite kullanım oranları (KKO) düşük olmakla beraber, sonraki aylarda, Ağustos hariç, %80 üstü gerçekleşmeler söz konusudur. 2006 yılında ortalama KKO %81 seviyesindedir. (Bkz. Tablo 3)

 

 

TABLO 4: TAM KAPASİTE İLE ÇALIŞAMAMA SEBEPLERİ (%)

 

2005

2006

İç Pazarda Talep Yetersizliği

50,9

47,2

Dış Pazarda Talep Yetersizliği

19,5

20,2

Malî İmkânsızlık

4,0

4,2

Yerli Mallarda Ham Madde Yetersizliği

3,7

5,0

İthal Mallarda Ham Madde Yetersizliği

1,7

2,4

İşçilerle İlgili Meseleler

2,3

2,1

Kaynak: TÜİK

 

 

               2006 yılında; tam kapasite ile çalışamamaya ilişkin ilk sırada belirtilen sebep, “iç pazarda talep yetersizliği”dir. Ardından, “dış pazarda talep yetersizliği” belirtilmiştir. 2005 yılı ile kıyaslandığında, diğer sebeplere ilişkin oranlar artmış olmakla beraber, “iç pazarda talep yetersizliği”nin belirgin bir biçimde, “işçilerle ilgili meseleler”in ise az da olsa düştüğü ortaya çıkmaktadır. İlki, iç piyasada hareketlenmenin mevcut olduğu, ikincisi ise istihdamda belli ölçüde iyileşmenin meydana geldiği şeklinde yorumlanabilir. (Bkz. Tablo 4)

 

 

TABLO 5: YENİ KURULAN ŞİRKET, KOOPERATİF VE İŞ YERİ

 

2005

2006

Değişim (%)

Yeni açılan şirket ve kooperatif

47.401

52.699

11,2

Kapanan şirket ve kooperatif

8.886

9.471

6,6

Yeni açılan ticaret unvanlı iş yeri

48.657

52.523

7,9

Kapanan ticaret unvanlı iş yeri

17.556

23.342

33,0

Kaynak: TÜİK

 

 

            2005 yılına göre 2006 yılında yeni şirket ve kooperatif açılışlarındaki artış oranı %11,2’dir. Buna karşılık, kapanan şirket ve kooperatif sayısında da artış meydana gelmiş olup, %6,6 oranındadır. Ticaret unvanlı iş yeri açılışlarındaki artış oranı %7,9 iken kapanan ticaret unvanlı iş yeri sayısındaki artış oranı %33 gibi yüksek bir orandadır. (Bkz. Tablo 5)

 

 

1-C)İSTİHDAM:

            TÜİK, Hane Halkı İş Gücü Anketi sonuçlarına göre, 2006 yılında kurumsal olmayan nüfusa ilişkin istihdam durumu Tablo 6’da yer almaktadır.

 

 

TABLO 6: KURUMSAL OLMAYAN NÜFUSUN İŞ GÜCÜ DURUMU (000 kişi)

 

2005

2006

KURUMSAL OLMAYAN SİVİL NÜFUS

71.611

72.606

   15 ve Üstü Yaştaki Nüfus

50.826

51.668

 

 

 

İŞ GÜCÜ DURUMU

24.565

24.776

   İstihdam Edilen

22.046

22.330

   İşsiz

2.520

2.446

 

 

 

İŞ GÜCÜNE KATILMA ORANI (%)

48,3

48,0

 

 

 

İSTİHDAM ORANI (%)

43,4

43,2

İŞSİZLİK ORANI (%)

10,3

9,9

   Tarım Dışı İşsizlik Oranı (%)

13,6

12,6

   Genç Nüfusta (15-24 yaş) İşsizlik Oranı (%)

19,3

18,7

 

 

 

EKSİK İSTİHDAM / İŞ GÜCÜ ORANI (%)

3,3

3,6

   Genç Nüfusta (15-24 yaş) Eksik İstihdam Oranı (%)

4,3

4,0

Kaynak: TÜİK

 

 

            2006 yılı itibariyle istihdam edilen kişi sayısı 22.330.000’dir. 2005 yılına göre istihdam edilen sayısındaki artış, 284.000’dir. İşsiz sayısı ise 2.446.000’dir. 2005 yılına göre 2006 yılında işsiz sayısında azalma meydana gelmiş olup, bu sayı 74.000’dir. İstihdam oranı %43,2, işsizlik oranı ise %9,9’dur. Tarım dışı işsizlik oranı %12,6; 15-24 yaş grubundaki işsizlik oranı %18,7’dir. Her iki oranda da nispî düşüşler meydana gelmiştir. (Bkz. Tablo 6)

 

 

 

2)FİNANSAL KESİM

2-A)FİYATLAR:

Fiyatlarda meydana gelen değişmeler, Tablo 7’de ve 8’de yer almaktadır.

 

 

TABLO 7: FİYATLARDAKİ GELİŞMELER (Bir önceki aya göre değişim) (%)

 

ÜFE

 

TÜFE

 

2004

2005

2006

 

2004

2005

2006

Ocak

2,6

-0,41

1,96

 

0,7

0,55

0,75

Şubat

1,6

0,11

0,26

 

0,6

0,02

0,22

Mart

2,1

1,26

0,25

 

0,9

0,26

0,27

Nisan

2,6

1,21

1,94

 

0,6

0,71

1,34

Mayıs

0,0

0,20

2,77

 

0,4

0,92

1,88

Haziran

-1,1

-0,48

4,02

 

-0,1

0,10

0,34

Temmuz

-1,5

-0,74

0,86

 

0,2

-0,57

0,85

Ağustos

0,8

1,04

-0,75

 

0,6

0,85

-0,44

Eylül

1,8

0,78

-0,23

 

0,9

1,02

1,29

Ekim

3,2

0,68

0,45

 

2,2

1,79

1,27

Kasım

0,8

-0,95

-0,29

 

1,5

1,40

1,29

Aralık

0,1

-0,04

-0,12

 

0,4

0,42

0,23

Kaynak: TÜİK

 

 

            “Bir önceki aya göre değişim” oranları açısından, ÜFE’de ilk yarı itibariyle değişken oranlar söz konusu olmakla beraber, Haziran sonrasında düşüş eğilimine girilmiş, hatta Ekim ayı haricinde negatif oranlar söz konusu olmuştur. TÜFE’de de dalgalı hareketler gerçekleşmiştir. 2006 yılında meydana gelen iç-dış kaynaklı dalgalanmalar, birçok ekonomik dengeyi etkilerken, bir süredir önemli ölçüde gevşemelerin yaşandığı enflasyonu da “kararsız” bir konuma sürüklemiştir. (Bkz. Tablo 7)

 

 

TABLO 8: FİYATLARDAKİ GELİŞMELER (Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim) (%)

 

ÜFE

 

TÜFE

 

2004

2005

2006

 

2004

2005

2006

Ocak

10,8

10,70

5,11

 

16,2

9,23

7,93

Şubat

9,1

10,58

5,26

 

14,3

8,69

8,15

Mart

8,0

11,33

4,21

 

11,8

7,94

8,16

Nisan

8,9

10,17

4,96

 

10,2

8,18

8,83

Mayıs

9,6

5,59

7,66

 

8,9

8,70

9,86

Haziran

10,5

4,25

12,52

 

8,9

8,95

10,12

Temmuz

9,4

4,26

14,34

 

9,6

7,82

11,69

Ağustos

10,5

4,32

12,32

 

10,0

7,91

10,26

Eylül

12,5

4,38

11,19

 

9,0

7,99

10,55

Ekim

15,5

2,57

10,94

 

9,9

7,52

9,98

Kasım

14,4

1,60

11,67

 

9,8

7,61

9,86

Aralık

13,8

2,66

11,58

 

9,3

7,72

9,65

Kaynak: TÜİK

 

 

            “Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim” açısından ÜFE’de Temmuz ayına kadar dalgalanmalar mevcutken, sonraki aylar itibariyle düşüşler meydana gelmiştir. Fakat enflasyondaki kararsız yapı, kendisini bu oranlarla da belli etmektedir. TÜFE’de de Temmuz ayına kadar düzenli artışlar meydana gelmiş, müteakiben, Eylül ayı haricinde, düşüşler gerçekleşmiştir. (Bkz. Tablo 8)

 

            2003 yılı TEFE-TÜFE hedef oranları sırasıyla %17,4 ve %20 idi. Her iki hedef de realize olmuş ve sırasıyla %13,9 ve %18,4 olarak gerçekleşmişti. 2004 TÜFE hedef oranı %12 olup, bu hedefe de ulaşılmıştı.

 

            Enflasyon hedeflemesinin, pratikte, tek haneli oranların mevcut olduğu ekonomilerde uygulanabilir olduğu kabul edilmektedir. Türkiye’nin 2005 TÜFE hedefi %8 olup, bu hedef daha Temmuz ayındaki %7,82 oranı ile realize olmuş, Aralık ayında ise bunun da altına inilmiş ve oran, %7,72 olarak gerçekleşmiştir. Dolayısıyla Türkiye, 2005 sonu itibariyle enflasyon hedeflemesi politikasına hazır hâle gelmiştir. Ancak bu durum, 2006 yılında tersine dönmüştür.

 

            2006 yılı hedef oranı %5’ti. Birkaç yıldır sağlanan istikrar sürecinin devamı halinde 2006 yılı hedefinin de realize olması mümkün iken, başta dünya politikasında-ekonomisinde meydana gelen olumsuzluklar olmak üzere, iç politikada ve buna bağlı olarak Türkiye ekonomisinde meydana gelen birtakım olumsuzluklar, fiyat istikrarında da sapmalara sebep olmuştur. Bu sebeplerle, gerçekleşen yıl sonu oranlara bakıldığında, hedeflenenlerin iki katı civarında artışlar meydana geldiği görülmektedir.

 

 

 

2-B)PARASAL GÖSTERGELER:

            2005 yılı sonu ve 2007 yılı başı itibariyle parasal göstergeler ve bunlar arasındaki değişim oranları, Tablo 9’da verilmiştir.

 

TABLO 9: PARASAL GÖSTERGELER (Milyon YTL)

 

30 Aralık 2005

5 Ocak 2007

DEĞİŞİM (%)

Dolaşımdaki Para

18.276

22.803

24,8

Vadesiz Mevduat

23.483

21.194

-9,7

M1

41.759

43.997

5,4

Vadeli Mevduat

111.387

139.625

25,4

M2

153.146

183.621

19,9

Döviz Tevdiatı

76.440

100.471

31,4

Döviz Tevdiatı (Milyar Dolar)

56,9

71,3

25,3

M2Y

229.587

284.092

23,7

Mevduat Bankaları Kredileri

120.994

169.620

40,2

Kaynak: TCMB

 

            2005 sonu itibariyle 18 milyar YTL olan dolaşımdaki para meblağı, 2007 yılı başı itibariyle 23 milyar YTL’ye yükselmiş olup, artış oranı %25 civarındadır. Vadesiz mevduatta %10 civarında düşüş meydana gelmişken, vadeli mevduattaki %25 civarında artış gerçekleşmiştir. Döviz tevdiatındaki artış ise %31’dir. (Bkz. Tablo 9)

 

            2005 sonu itibariyle mevduat bankalarınca verilen toplam kredi meblağı 121 milyar YTL idi. Bu meblağ, 2007 yılı başı itibariyle 170 milyar YTL’ye yükselmiş olup, artış oranı %40 civarındadır.

 

 

 

2-C)FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARI:

Finansal yatırım araçlarının nominal ve reel getirileri Tablo 10’da yer almaktadır.

 

 

TABLO 10: SEÇİLMİŞ FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ NOMİNAL VE REEL GETİRİLERİ (Aralık)

 

NOMİNAL

GETİRİ (%)

REEL GETİRİ

ÜFE (%)

TÜFE (%)

3 AYLIK

MEVDUAT FAİZİ (BRÜT)

BORSA ENDEKSİ (İMKB 100)

DOLAR

EURO

ALTIN (KÜLÇE)

4,21

4,00

-3,40

0,20

0,60

4,17

3,96

-3,44

0,16

0,56

1,36

1,16

-6,04

-2,54

-2,15

6 AYLIK

MEVDUAT FAİZİ (BRÜT)

BORSA ENDEKSİ (İMKB 100)

DOLAR

EURO

ALTIN (KÜLÇE)

8,44

12,00

-10,60

-6,70

-5,50

8,54

12,10

-10,52

-6,62

-5,41

3,71

7,12

-14,50

-10,77

-9,62

YILLIK

ORTALAMA

MEVDUAT FAİZİ (BRÜT)

BORSA İNDEKSİ (İMKB 100)

DOLAR

EURO

ALTIN (KÜLÇE)

15,85

35,70

6,60

7,68

46,40

5,96

24,12

-2,50

-1,52

33,90

5,71

23,82

-2,73

-1,75

33,58

Kaynak: TÜİK

 

 

            TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre, 2006 yılı sonu itibariyle; 2003=100 temel yıllı ÜFE karşısında son üç aylık dönemde; seçilmiş yatırım araçları arasında en fazla gelir sağlayan araç mevduat faizidir. En yüksek zarar ise Dolar’da gerçekleşmiştir. (Bkz. Tablo 10)

 

            Son altı aylık dönemde; en yüksek getiri borsada elde edilmiştir. En fazla zarar yine Dolar’dadır. (Bkz. Tablo 10)

 

            Yıllık ortalamalar dikkate alındığında, en yüksek getiri altında elde edilmiştir. En fazla zarar ise yine Dolar’da gerçekleşmiştir. (Bkz. Tablo 10)

 

            BDDK bilgilerine göre, Türkiye’de, 2007 yılı başı itibariyle banka sayısı 46 olup bunların dağılımı şöyledir: Kamu kalkınma-yatırım-4; Kamu mevduat-3; Özel yatırım-5; Özel mevduat-14; TMSF-1; Yabancı yatırım-4; Türkiye’de kurulu yabancı-8; Yabancı banka şubeleri-7. Aynı tarih itibariyle katılım bankası (özel finans kurumu) sayısı 4’tür.

 

            Diğer finansal kuruluşlarla ilgili sayılar ise şöyledir: Türkiye’de temsilciliği bulunan yabancı banka sayısı-49, Leasing kuruluşları-74, Factoring kuruluşları-86, Tüketici finansman kuruluşları-9, Varlık yönetim şirketleri-5.

 

 

 

3)KAMU MALİYESİ KESİMİ

2006 yılındaki bütçe gelişmeleri, Tablo 11’de yer almaktadır.

 

 

TABLO 11: BÜTÇE İLE İLGİLİ GELİŞMELER (Milyon YTL) (%)

 

2005

2006

1) GELİRLER (*)

129.570,8

163.471,6

2) HARCAMALAR

142.795,3

171.156,7

    2.a) Faiz Hariç Harcamalar (**)

97.305,7

126.217,4

    2.b) Faiz Harcamaları

45.489,7

44.939,2

3) FAİZ DIŞI DENGE

32.265,1

37.254,2

4) BÜTÇE DENGESİ

-13.224,6

-7.685,0

 

5) FİNANSMAN

13.224,5

7.685,0

 

6) BORÇLANMA (NET)

18.775,8

166,1

6.a) Dış Borçlanma

-2.627,0

-3.621,7

       Kullanım

12.245,1

14.962,7

       Ödeme

14.872,1

18.584,4

6.b) İç Borçlanma

21.402,8

3.787,9

       Kullanım

149.614,1

110.962,6

       Ödeme

128.211,3

107.174,7

 

7) ÖZELLEŞTİRME GELİRİ

3.551,5

10.551,0

8) TMSF’DEN AKTARIMLAR

1,.215,4

84,5

9) BORÇ GERİ DÖNÜŞLERİ

189,7

563,6

10) BORÇ VERME (-)

919,4

 

11) BANKA KULLANIMI (NET)

-9.588,5

-4.527,6

(*) Genel Bütçe Gelirleri (Vergi Gelirleri, Vergi Dışı Gelirler, Sermaye Gelirleri, Alınan Bağış-Yardım), Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri, Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri.

(**) Personel Giderleri ve SGK Primleri, Mal ve Hizmet Alımları, Cari Transferler, Sermaye Giderleri, Sermaye Transferleri, Borç Verme, Yedek Ödenekler.

Kaynak: MB

 

 

            2006 yılında elde edilen gelir meblağı 163 milyar YTL’dir. Aynı dönemdeki harcama meblağı 171 milyar YTL’dir. (Bkz. Tablo 11)

 

            2006 yılında, faiz harcamaları meblağı 45 milyar YTL civarında olup, 2005 yılına göre az da olsa düşüş meydana gelmiştir. (Bkz. Tablo 11)

 

            Bütçe dengesinde meydana gelen dikkat çekici gelişme şöyledir: 2006 itibariyle bütçe açığında, önceki yıla göre belirgin bir azalış söz konusudur. 2005 yılında 13,2 milyar YTL civarında olan açık, 2006’da 7,7 milyar YTL civarındadır ve %70 civarında bir azalma söz konusudur. 2006 yıl sonu hedef bütçe açık meblağının 14 milyar YTL civarında olduğu düşünüldüğünde, önemli bir başarı sağlandığı ortaya çıkmaktadır. (Bkz. Tablo 11)

 

            2006 yılında, özelleştirme gelirlerinde %300 civarında artış meydana gelmekle beraber, TMSF’den sağlanan gelir meblağı çok düşüktür. Borç geri dönüşlerinde de önemli artışlar meydana gelmiştir. (Bkz. Tablo 11)

 

 

TABLO 12: İÇ BORÇ DURUMU (Milyon YTL)

 

2004

2005

2006

MEBLAĞ

224.483

244.782

251.470

VADE (ay)

20,6

23,5

24,6

Kaynak: HM

 

 

            2006 yılı itibariyle toplam iç borç stoku, 251 milyar YTL’dir. 2005 yılı sonuna göre meydana gelen artış, 6,7 milyar YTL’dir. Ortalama vadede ise nispî bir artış meydana gelmiştir. 2005 sonunda 23,5 ay olan ortalama vade, 2006 yılında 24,6 aya yükselmiştir. (Bkz. Tablo 12)

 

 

TABLO 13: DIŞ BORÇ DURUMU (Milyon $)

 

2004

2005

2006

TOPLAM

160.789

168.808

206.471

 *Kısa Vadeli

31.880

37.103

41.984

 *Orta-Uzun Vadeli

128.909

131.705

164.487

Kaynak: HM

 

 

            2005 yılı sonunda 168.808 milyon dolar olan dış borç stoku, 2006 yılında 206.471 milyon dolara yükselmiştir. Vadeler açısından dış borçlar, temel karakteristiğini sürdürmekte olup, ağırlıklı olarak orta-uzun vadelidir. Orta-uzun vadeli borçların toplam borç içindeki payı %80 civarındadır. (Bkz. Tablo 13)

 

 

TABLO 14: DIŞ BORÇ KOMPOZİSYONU (%)

DÖVİZ CİNSİ

2005

2006

DOLAR

54,4

56,6

EURO

32,0

31,9

SDR

8,7

5,9

YEN

1,7

1,4

DİĞER

3,3

4,2

Kaynak: HM

 

 

            2006 yılı itibariyle dış borcun %56,6’sı ABD Doları cinsindendir. Müteakiben; Euro, SDR, Yen ve diğer para birimleri cinsinden borçlar gelmektedir. (Bkz. Tablo 14)

 

            Hazine Müsteşarlığı verilerine göre; merkezî idare toplam borç stoku, 2004 yılı sonu itibariyle 235,8 milyar dolar iken; 2005 sonu itibariyle 247,1 milyar dolara yükselmiştir. Söz konusu borç, 2006 itibariyle ise 245,5 milyar dolara gerilemiştir. Alacaklılarına göre merkezî idare toplam borç meblağları şöyledir (milyar dolar):

İç Borç Stoku (178,9): Piyasa 128,1; Kamu kesimi 50,8;

Dış Borç Stoku (66,6): Kredi 30,2 [Uluslararası Kuruluşlar 19,3 (IMF 10,8); Hükûmet Kuruluşları 4,9; Ticarî Bankalar 6]; Tahvil 36,3.

 

 

 

4)DIŞ TİCARET KESİMİ

Ana ve alt kalemler itibariyle dış ticaret verileri, Tablo 15’te ve 16’da yer almaktadır.

 

 

TABLO 15: DIŞ TİCARET BİLEŞİMİ (000 $)

 

2005

2006

Değişim (%)

İHRACAT

73.476

85.142

15,9

İTHALÂT

116.774

137.032

17,3

DIŞ TİCARET DENGESİ

-43.298

-51.891

19,8

İHRACAT / İTHALÂT (%)

62,9

62,1

 

Kaynak: DTM

 

 

            2006 yılı ihracatı 85, ithalâtı ise 137 milyar dolar civarındadır. 2005’e göre meydana gelen artış oranları sırasıyla %15,9 ve %17,3’tür. Dış ticaret açığında meydana gelen artış %19,8 olup, 2006’da ihracatın ithalâtı karşılama oranı %62 civarındadır. Bu oran, 2005 yılına göre az da olsa düşmüştür. (Bkz. Tablo 15)

 

 

TABLO 16: GENİŞ EKONOMİK GRUPLARIN SINIFLAMASINA (GEGS) GÖRE DIŞ TİCARET BİLEŞİMİ (000 $)

 

2005

 

2006

 

DEĞER

(%)

 

DEĞER

(%)

İHRACAT

 

 

 

 

 

  Sermaye (Yatırım) Malları

7.997.690

10,9

 

9.264.605

10,9

  Ara (Ham madde) Mallar

30.289.782

41,2

 

37.699.836

44,3

  Tüketim Malları

34.835.399

47,4

 

37.644.229

44,2

  Diğer

353.537

0,5

 

532.848

0,6

 

 

 

 

 

 

İTHALÂT

 

 

 

 

 

  Sermaye (Yatırım) Malları

20.363.222

17,4

 

22.135.146

16,2

  Ara (Ham madde) Mallar

81.868.284

70,1

 

98.275.983

71,7

  Tüketim Malları

13.975.300

12,0

 

15.955.591

11,6

  Diğer

567.345

0,5

 

665.482

0,5

Kaynak: DTM

 

 

            2006 yılında, mal sınıflamasına göre dış ticaret bileşimi açısından, ihracat alt kalemleri, sırasıyla şöyledir: Ham madde, tüketim, yatırım ve diğer mallar. Burada dikkati çeken husus şudur: İhracat kalemleri arasında ilk sırayı tüketim malları alırken, bu dönemde geleneksel yapıda bir değişiklik meydana gelmiş olup, ilk sırayı ham maddeler almıştır. Aynı dönemde, ithalât alt kalemleri ise karakteristik yapısını sürdürmüş olup, sırasıyla şöyledir: Ham madde, yatırım, tüketim ve diğer mallar. (Bkz. Tablo 16)

 

            2006 yılında, ülke gruplarına göre incelendiğinde, ihracatın %52’sinin AB ülkelerine; kalan kısmın diğer ülkelere yapıldığı ortaya çıkmaktadır. Aynı dönemde ithalâtın %42’si AB ülkelerinden; kalan kısmı diğer ülkelerden gerçekleştirilmiştir.

 

            Merkez Bankası ödemeler dengesi istatistiklerine göre cari işlemler hesabı; 2004 yılında 15,8 milyar dolar açık vermişken, 2005 yılında bu meblağ 23,2 milyar dolara yükselmiştir. Artış oranı %47 civarındadır. 2006 yılı itibariyle cari işlemler açığı ise 31,46 milyar dolar olup, 2005 yılına göre artış oranı %36 civarındadır. Cari işlemler hesabının alt kalemler itibariyle 2006 yılı meblağları şöyledir (milyar dolar): Dış ticaret hesabı: -40,06; Hizmetler hesabı: 13,54; Gelir hesabı: -6,62; Cari transferler hesabı: 1,68. 2006 yılında ödemeler dengesinin diğer ana kalemleri ise şöyledir (milyar dolar): Sermaye ve finans hesapları: 34,6; Net hata ve noksan: -3,16.

 

            TÜİK istatistiklerine göre, 2005 yılında Türkiye’ye giriş yapan yabancı ziyaretçi sayısı 21.124.886 kişi iken, 2006 yılında 19.819.833 kişi olarak gerçekleşmiştir. Azalış oranı %6,2’dir. 2005 yılında çıkış yapan yabancı ziyaretçi sayısı 20.522.621 kişi iken, 2006’da 19.275.948 kişi olarak gerçekleşmiş olup, azalış oranı %6,1’dir. Ülke grupları açısından incelendiğinde, gerek giriş yapan ve gerekse çıkış yapan yabancı ziyaretçilerin, sayıları itibariyle, sıralaması şöyledir: Avrupa, BDT, Asya, Afrika, Amerika, Okyanusya.

 

            Merkez Bankası verilerine göre, 2005 yılında elde edilen turizm gelirleri toplamı 18,8 milyar dolar iken, 2006’da bu meblağ 17,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir ve meydana gelen düşüş, 1,2 milyar dolardır. 2005 yılındaki turizm giderleri toplamı 2,87 milyon dolar iken, 2006’da bu meblağ 2,74 milyar dolara gerilemiştir ve meydana gelen düşüş, 13 milyon dolardır.

 

            2005 yılına göre 2006’da hem giriş yapan hem de çıkış yapan yabancı ziyaretçilerin sayısında %6 civarında azalmalar meydana geldiği görülmektedir. Bunda, coğrafyamızda meydana gelen olumsuz hadiselerin ve gerçekleşmesi muhtemel operasyonların etkisi olduğu anlaşılmaktadır. İlaveten, iç politikada meydana gelen hareketlenmelerin de istikrarı bozarak dolaylı şekilde etkisi olmaktadır.

 

 

 

BAZI DEĞERLENDİRMELER VE TEKLİFLER:

 

Enflasyon Hedeflemesi Politikası:

            Enflasyon hedeflemesinin, pratikte, tek haneli oranların mevcut olduğu ekonomilerde uygulanabilir olduğu kabul edilmektedir…

Devamı için:

http://www.akademiktisat.net/calisma/tr_iktisat_sektorel/2006_06.htm

 

 

BMD DJIM Türkiye:

            Bizim Menkul Değerler A.Ş. (BMD) ve Dow Jones arasında yapılan anlaşmayla "Dow Jones Islamic Market Türkiye" adlı bir fon, 2006 Şubat başı itibariyle borsada işlem görmeye başlamış bulunmaktadır…

Devamı için:

http://www.akademiktisat.net/calisma/tr_iktisat_sektorel/2006_06.htm

 

 

AB ilerleme Raporu ve Türkiye:

            AB Komisyonu, 2005 Kasım’ında İlerleme Raporu’nu açıklamıştı. Rapor’da Türkiye’nin, üyelik için yerine getirmesi gereken reformlar, kısa ve orta vadelerde olmak üzere sıralanmaktaydı….

Devamı için:

http://www.akademiktisat.net/calisma/tr_iktisat_sektorel/2006_06.htm

 

 

Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu:

            5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu, 16 Mayıs 2006 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır…

Devamı için:

http://www.akademiktisat.net/calisma/tr_iktisat_sektorel/2006_06.htm

 

 

Bankacılık Sektörü; Yerli-Yabancı Payları:

            Türkiye bankacılık sektörü, ekonominin krize girdiği 1999 yılı itibariyle ciddi bir gerileme süreci yaşamıştır. Bu süreç, ağırlıklı olarak 2003 yılına kadar devam etmiştir….

Devamı için:

http://www.akademiktisat.net/calisma/tr_iktisat_sektorel/2006_09.htm

 

 

Dr. Mehmet Behzat Ekinci.

mbekinci@akademiktisat.net

http://www.akademiktisat.net

 

 

 

Kaynaklar

TÜİK, DPT, HM, DTM, TCMB, MB, BDDK, Turkish Bank, Anlayış.

 

 

 

Sayfa Başı